Lüsid Rüya Nedir?

Lüsid rüya, bir kişi uykudayken ancak rüya gördüğünün farkında olduğunda ortaya çıkar. Bu durumda, kişi rüyasının anlatısını bir dereceye kadar kontrol edebilir, esasen rüyasının gidişatını yönlendirebilir ve yönetebilir.

Lüsid diğer adıyla “berrak” rüya sırasında rüya gördüğünüzün farkındasınızdır ve olanları kontrol edebilirsiniz

Bu uyku türü farkındalık ve bu farkındalığın yansıması ile ilişkili olduğundan, genellikle üstbiliş olarak bilinen şeyle ilişkilendirilir. Üstbiliş, kendi düşünce süreçlerinizin farkındalığını ve anlayışını içerir.

Araştırmalar, berrak rüya görme ve üstbilişsel işlevlerin benzer sinir sistemlerini paylaştığını göstermektedir. Bu da kendi düşüncelerini izleme becerileri yüksek olan kişilerin lüsid rüya görme ihtimalinin daha yüksek olabileceği anlamına geliyor.

Tıpkı normal rüyalarda olduğu gibi, berrak rüya da en sık hızlı göz hareketi (REM) uykusu sırasında görülür. REM uykusu, gözlerin hızlı hareketleri, vücutta kas tonusu eksikliği ve rüya görme eğilimi ile karakterize edilen bir uyku evresidir.

Lüsid Rüya Nasıl Deneyimlenir

(Lüsid) Berrak bir rüya görme şansınızı artırmaya yardımcı olmak için birkaç şey yapabilirsiniz:

• Daha fazla REM uykusu alın: Daha fazla REM uykusu almanın en iyi yolu, her gece aldığınız kaliteli uyku miktarını artırmaktır. Tutarlı bir uyku programı uygulayarak, yatmadan önce elektronik cihazlardan kaçınarak, günün ilerleyen saatlerinde ağır yemekleri ve kafeini atlayarak ve rahat bir uyku ortamı sağlayarak uyku alışkanlıklarınızı geliştirin. Ayrıca bknz. Rem uykusu nedir

• Bir rüya günlüğü tutun: Bazı insanlar bir rüya günlüğü tutmanın berrak rüyalar görme olasılıklarını artırdığını bildirmektedir. Rüyalara daha fazla odaklanma eylemi, gerçekleştiğinde deneyimin daha fazla farkında olmanıza yardımcı olabilir.

• Lüsid rüyaların anımsatıcı indüksiyonunu (MILD) kullanın: Bu teknikte, kendinize tekrar tekrar rüya göreceğinizi ve rüya gördüğünüzün farkında olacağınızı söylersiniz. Bu teknik, lüsid rüya durumunu etkinleştirmek için prospektif bellek olarak bilinen bir bellek türüne veya gelecekteki olayları hatırlama yeteneğine dayanır.

• Gerçeklik testi uygulayın: Bu süreç, kişinin rüya görüp görmediğini belirlemek için uyanıkken ve uykudayken kontroller yapmayı içerir. Örneğin, rüya görüp görmediğinizi anlamak için parmağınızı bir duvara bastırmayı deneyebilirsiniz. Eğer rüya görmüyorsanız, sert duvar parmağınızı durduracaktır. Ancak rüyada parmağınız duvarın içinden geçebilir. Uyanıkken gerçeklik testi yapmaya alışmak, uykudayken bunu daha kolay yapmanıza yardımcı olabilir.

Lüsid Rüyanın Tarihçesi

Rüya sırasında rüya durumlarının farkına varılması Budizm de dahil olmak üzere Doğu dini geleneklerinde rol oynamıştır. Lüsid rüyanın ilk yazılı kaydı Yunan filozof Aristoteles tarafından tanımlanmıştır. Rüyalar Üzerine adlı eserinde, rüya görme durumunun farkındalığına ulaştığını anlatmıştır.

Bu fenomen ilk kez binlerce yıl önce gözlemlenmiş ve tanımlanmış olsa da, bilim insanları on dokuzuncu yüzyıla kadar lüsid rüyaya daha resmi bir şekilde bakmaya başlamamışlardır. Son birkaç on yıla kadar araştırmacılar lüsid rüya sırasında neler olduğunu gerçekten incelemek için objektif bilimsel yöntemler kullanmamışlardır.

1960’lar ve 1970’lerdeki araştırmalar, berrak rüyaların REM uykusuyla ilişkili olduğunun keşfedilmesine ve farkındalığı işaret etmek için önceden belirlenmiş bir dizi göz hareketini tespit etmek için kullanılabilecek elektrookülogramın (EOG) oluşturulmasına yol açtı.

Elektroensefalogram (EEG) gibi teknolojilerin ve araştırmacıların uyku sırasında beynin içinde neler olup bittiğine daha yakından bakmalarını sağlayan diğer araçların geliştirilmesi, berrak rüya sırasında beyin aktivitesindeki değişiklikler üzerine araştırmaların artmasına yol açmıştır.

Rüyanızın Lucid Olduğunu Nasıl Anlarsınız?

Çoğu lüsid olmayan rüya sırasında insanlar rüya gördüklerinin farkında değildir. Bu rüyaların ortak bir özelliği, rüya içinde gerçekten garip şeyler olduğunda bile gerçek gibi görünmesidir. İnsanlar ancak uyandıktan sonra bunun sadece bir rüya olduğunu fark ederler.

Ancak (lüsid) berrak bir rüya görüldüğünde, yaşananların gerçek olmadığı ve bir rüya içinde gerçekleştiği kabul edilir. Bu genellikle rüya görenin olup bitenler üzerinde bir dereceye kadar kontrol sahibi olmasını sağlar.

Lüsid rüya gördüğünüzü nasıl anlarsınız? Geçmişte bu deneyimi yaşamış olabileceğinize dair bazı işaretler:

• Uyuduğunuzun ve rüya gördüğünüzün farkındaydınız.

• Rüyanız çok canlıydı.

• Rüyanızdaki olaylar veya manzara üzerinde bir dereceye kadar kontrol uygulayabildiniz.

• Duygularınız çok yoğundu.

Lüsid Rüya Görme Yaygınlığı

Kaç kişi lüsid rüya görüyor? Bunları ne sıklıkla deneyimliyorlar? Araştırmalar, kendiliğinden berrak rüya deneyiminin oldukça seyrek olma eğiliminde olduğunu göstermektedir, ancak birçok kişi en az bir kez berrak rüya gördüğünü bildirmiştir. Ancak lüsid rüyaları sık sık deneyimlemek oldukça nadir görülen bir durumdur.

• Tüm insanların yaklaşık yarısı yaşamları boyunca en az bir lüsid rüya görecektir.

• İnsanların yaklaşık %23’ü ayda bir berrak rüya görür.

• Bununla birlikte, insanların yalnızca %11’i bir ay boyunca iki veya daha fazla lüsid rüya gördüğünü bildirmiştir.

• Bir çalışmanın sonuçları, lüsid rüyanın kadınlarda daha yaygın olma eğiliminde olduğunu ve insanlar yaşlandıkça sıklığının azalabileceğini göstermiştir.

Lüsid rüya nadir görülme eğilimindedir. Sıklıkla lüsid rüya gördüğü bilinen kişiler bile her ay yalnızca bir veya iki kez bu tür rüyalar gördüklerini bildirmektedir.

Lüsid Rüyanın Kullanım Alanları

Lüsid rüya böylesine canlı bir deneyim olduğu için, içsel rüya dünyalarını daha büyük bir farkındalıkla keşfetmek isteyenlere hitap eder. Lüsid rüya görme fikri insanların bu kadar ilgisini çekiyor çünkü bazı araştırmacıların öne sürdüğü gibi, bu “sürükleyici deneyimin nihai biçimi”.

Frontiers in Psychology dergisinde yayınlanan bir makalede araştırmacılar, “[Lüsid rüya] her şeyin mümkün veya kontrol edilebilir hale gelebildiği ve rüya göreni riske atmadan gerçek hissi veren (özgür) benzersiz ve fantastik bir dünya sunuyor” diyor. Bu fantastik duyusal ve duygusal deneyim kombinasyonunun, lüsid rüyayı bu kadar cazip kılan şey olduğunu öne sürüyorlar.

Deneyimin yeniliği bir yana, lüsid rüyanın herhangi bir pratik uygulaması olabilir mi? Bu, daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulan bir alan olsa da, bazı olası kullanımları olabilir. Bazı potansiyel faydalar aşağıda listelenmiştir.

Geliştirilmiş Yaratıcılık

Lüsid rüya, rüya görenin rüya içinde herhangi bir şey icat etmesine veya yaratmasına izin verdiği için, bir rüyanın sınırları içinde yaratıcı ve güvenli bir şekilde keşfetmenin heyecan verici bir yolu olabilir.

Rüya görenin rüyadaki karakterler, manzara ve olaylar üzerinde bir dereceye kadar kontrolü olduğundan, bir kişinin günlük hayatta yapamayacağı şeyleri deneyimlemenin ve keşfetmenin bir yolu olabilir.

Daha fazla berrak rüya görme eğiliminde olan kişiler aynı zamanda yaratıcılık ölçümlerinde daha yüksek sıralarda yer alma eğilimindedir, ancak insanlar aynı zamanda deneyimin kendisinden daha yaratıcı ve ilham verici hissettiklerini bildirmektedir.

Daha Az Kabus Görme

Bazı araştırmacılar, lüsid rüyanın özellikle kabusları ele almak için bazı terapötik etkileri olabileceğine inanmaktadır. Kötü rüyalar uykuyu bölebilir ve uykunun miktarını ve kalitesini azaltmada rol oynayabilir.

Lüsid rüya, insanların rüyalarının kontrolünü ele geçirmelerine ve kabusların oluşmasını engellemelerine ya da rüyadaki olayları daha hoş veya rahatlatıcı bir şeye doğru yönlendirmelerine olanak sağlayabilir.

Daha Az Anksiyete

Bazıları lüsid rüyaların anksiyete veya travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) semptomlarını azaltmak için faydalı olabileceğini öne sürmektedir.9 Rüya, insanların durumları bir dereceye kadar kontrolle keşfetmelerine izin verdiği için, normalde onlara endişe veren şeyleri yapma alıştırması yapmak veya gerçek dünyada deneyimlemeleri halinde normalde strese neden olacak durumlarda rahatlamayı öğrenmek gibi şeyler yapabilirler.

Diğer Uygulamalar

• Uluslararası Rüya Araştırmaları Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmanın sonuçlarına göre, lüsid rüyalar için en sık atıfta bulunulan uygulamalar şunlardı

Eğlenmek (%81,4)
Kötü bir rüyayı veya kabusu hoş bir rüyaya dönüştürmek (%63,8)
Problem çözme (%29,9)
Yaratıcı fikirler veya içgörüler edinme (%27,6)
Beceri pratiği (%21,3)

Bu tür bulgular, berrak hani (lücid) rüyanın bir dizi farklı kullanım alanı olabileceğini düşündürmektedir. İnsanların berrak rüya görmeyi öğrenip öğrenemeyeceklerini ve rüya halinin olası etkilerini keşfetmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Lüsid Rüyalar Üzerine Araştırma

Lüsid rüya üzerinde çalışmak zor olabilir. Nadir görüldüğü için, laboratuvar ortamında bu tür bir rüya görme deneyimi yaşayabilecek katılımcılar bulmak zordur.

Araştırmacılar lüsid rüyayı tam olarak nasıl inceliyor? REM uykusu sırasında, lüsid rüya gören kişiler REM uykusunun ayırt edici özellikleri olan aynı beyin aktivitesini ve kas felcini sürdürürler. Bununla birlikte, lüsid rüya deneyimlerini tespit edilebilen ve izlenebilen önceden belirlenmiş göz hareketleri aracılığıyla iletebilirler.

Araştırmacılar bu fenomeni incelemek için yeni yollar bulmaya devam ederken, insanların neden berrak rüyalar gördüğünden hala tam olarak emin değiller. Ancak araştırmalar, lüsid rüyanın normal rüyadan farklı olabileceği bazı yollar göstermiştir.

Bir çalışma, berrak rüya gören kişilerin hem REM uykusu hem de uyanıklığın bir karışımı gibi görünen beyin aktivitesi sergilediğini ortaya koymuştur

Diğer çalışmalar, prefrontal korteksin belirli bölgelerinin standart REM uykusuna kıyasla berrak rüya sırasında daha fazla faaliyet gösterdiğini ortaya koymuştur. Prefrontal korteks, beynin karar verme ve hafızayı hatırlama gibi üst düzey bilişsel görevlerle ilişkili bölgesidir.

Araştırma, beynin daha yüksek düzeyde öz-düşünümle ilişkili bir bölümü olan anterior prefrontal korteksin, sık lüsid rüya gördüğünü bildiren kişilerde daha büyük olduğunu göstermektedir. Araştırmacılar, normal uyanık yaşam sırasında bu tür bir öz-düşünümde bulunma olasılığı daha yüksek olan kişilerin rüyalarının kontrolünü de daha kolay ele alabileceklerini öne sürüyor.

Lucid Dreaming’in Potansiyel Tuzakları

Lüsid rüya görüp görmemenizde rol oynayabilecek bir dizi faktör vardır. Berrak rüya görmenin ruh sağlığı açısından bazı faydaları olsa da, bazı kanıtlar bunun bazı olumsuz yanları da olabileceğini göstermektedir. Hatırlanması gereken bazı şeyler:

• Olumsuz zihinsel sağlık etkileri: Bazı araştırmalar lüsid rüyanın aslında ruh sağlığı ile olumsuz bir bağlantısı olabileceğini öne sürmektedir. Bir çalışma, daha yoğun lüsid rüya gören kişilerin psikopatoloji semptomlarında artış yaşama eğiliminde olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma ayrıca, lüsid rüyaları tetiklemek için kullanılan tekniklerin, uyku sorunları, depresyon ve disosiyasyon için daha yüksek risk de dahil olmak üzere potansiyel uzun vadeli risklere sahip olabileceğini öne sürdü.

• Uyku kesintileri: Lüsid rüyalar çok canlı ve duygusal olabildikleri için uykunuzu bölme potansiyeline sahiptirler. Ayrıca, lüsid rüyalar görmeye yardımcı olmak için kullanılan yöntemlerden bazıları uykuyu kasıtlı olarak bölmeye odaklanır. Örneğin MILD tekniği, bir kişi gece boyunca uyanır, yaklaşık 30 ila 120 dakika uyanık kalır ve sonra tekrar uykuya dalarsa en etkilidir. Bu tür yöntemler berrak rüyalar görmeye yardımcı olabilir, ancak uyku süresini ve kalitesini azaltmada da rol oynayabilirler. Kötü uyku, ruh sağlığınız ve refahınız üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir.

• Kötü rüyalar görme olasılığınız daha yüksek olabilir. Hem canlı hem de duygusal rüyalar görmek kabus görme olasılığınızı artırabilir.

• Kişiliğiniz bir rol oynayabilir. Bazı araştırmalar, berrak rüya görme ile belirli kişilik özelliklerinin bir şekilde bağlantılı olabileceğini öne sürmüştür. Bir çalışma, berrak rüya görenlerin daha büyük bir iç kontrol odağına sahip olma eğiliminde olduğunu bulmuştur. Ayrıca bu kişiler biliş ve yaratıcılık ihtiyacı ölçümlerinde daha yüksek puan almaktadır.15 Başka bir çalışmada ise lüsid rüya görme ile deneyime açıklık olarak bilinen Büyük 5 kişilik özelliğinin yönleri arasında küçük korelasyonlar bulunmuştur.

Dolayısıyla, kendiliğinden bir lüsid rüya görme olasılığını artıracak şeyler yapabilseniz de, bu deneyimi tetikleyebileceğinizi garanti etmek mümkün değildir.

kanynakça verywellmind

Her gece rüya görmenin sebepleri?